Lê Lai là một tướng lĩnh của quân khởi nghĩa Lam Sơn. Ông là người có tính tình cương trực, dung mạo khác thường, có chí khí. Khi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa, ông là tướng luôn ở bên cạnh, xông pha nhiều trận hiểm nguy. Bấy giờ quân Lam Sơn lương ít, quân thiếu thường bị quân Minh đánh bại. Một lần, nghĩa quân bị bao vây tại núi Chí Linh. Trong tình thế nguy cấp, Lê Lai tình nguyện đóng giả Lê Lợi, mặc áo hoàng bào, mang 2 voi và 500 quân xông ra mở vòng vây. Quân Minh ngỡ là Lê Lợi nên xúm lại đánh kịch liệt. Lê Lai xung trận giết giặc rồi kiệt sức, bị quân Minh bắt và đem hành hình. Nhưng nhờ đó mà Lê Lợi và nghĩa quân thoát khỏi vòng vây, tiếp tục kháng chiên đến thắng lợi hoàn toàn. Để tưởng nhớ đến ông, nhân dân tổ chức giỗ ông trước giỗ Lê Lợi một ngày.